با پیشرفت علم و دانش و گسترش شاخه‌ها و رشته‌های در حوزه‌های مختلف، مثل معماری، طراحی،گرافیک، تصویر‌گری و … ابزار مورد نیاز در آن حوزه‌ها نیز روز به روز دستخوش تغییر و پیشرفت مقارن با کیفیت بهتر قرار گرفت. یکی از ابزارهای بسیار با کیفیت در راستای کار مهندسان، طراحان، معماران و هنرمندان قلم راپید است. قلم راپید که آن را با اسامی دیگری چون روان نویس مهندسی یا قلم فنی می‌شناسند یک نوع قلم جوهر‌دار جهت طراحی، نقاشی و کشیدن خطوط دقیق است.
قلم‌های جوهر‌دار اولین بار در سال 1953 توسط یک شرکت آلمانی به نام روترینگ تحت عنوان راپیدو‌گراف ساخته شد که سال‌های بعد و با بهینه سازی تولید قلم‌های جوهر‌دار در یک تولید جدید راپید را ساخت. راپید‌ها دارای ضخامت مختلفی هستند و می‌توان بسته به نیاز‌های منحصر‌به‌فرد هر‌کس از ضخامت متناسب با کار خود استفاده کرد. نوک راپید‌ها از 0.03 میلی‌متر تا 1.5 میلی‌متر متغیر هستند. قلم‌های باریک‌تر خطوط ظریف‌تر و قلم‌های ضخیم‌تر، خطوط پر‌رنگ‌تری رسم می‌کنند.
ساختار و عملکرد قلم راپید
اگر بخواهیم ساختار راپید را به‌گونه‌ای بیان کنیم که قادر به تصور آن باشید، کافی است دو بخش اصلی محفظه‌ی جوهر و لوله فولادی را تصور کنید. محفظه‌ی جوهر که در آن جوهر قرار می‌گیرد درون یک پوشش پلاستیکی قرار گرفته است. لوله‌ی فولادی راپید‌ها ضد‌زنگ بوده و به نوک قلم متصل شده است که کار آن انتقال جوهر از محفظه به نوک قلم است. درون لوله‌ی فولادی یک رشته باریکی قرار دارد که جوهر را از درون محفظه به شکل یکنواخت به نوک قلم می‌رساند. وقتی شما فشاری به نوک قلم وارد می‌کنید و آن را به کاغذ فشار می‌دهید، جوهر دروم محفظه به کمک رشته سوزنی به نوک قلم هدایت می‌شود و با پخش یکنواختی جوهر روی کاغذ باعث ایجاد خطوط و الگوی زیبا روی کاغذ می‌شود.
ویژگی‌های راپید
از مهم‌ترین ویژگی راپید‌ها، این است که می‌توان تمام کار خود را با ضخامت یکسان انجام داد. این قلم‌ها قابلیت استفاده و نوشتن بر روی سطوح مختلفی چون شیشه، چرم و کاغذ‌های مختلف را دارد. جوهر راپید‌ها ضد‌آب بوده و از این می‌توان به عنوان یکی از ویژگی‌های خاص آن‌ها یاد کرد.ها
انواع قلم راپید از نظر مصرف
در یک نگاه از تقسیم‌بندی، راپید‌ها را به دو قسمت یک‌بار مصرف یا غیر‌کلاسیک و کلاسیک یا چند‌بار مصرف دانسته‌اند. راپید‌های یک‌بار مصرق قابلیت شارژ مجدد نداشته و پس از اتمام شارژ بلا‌استفاده می‌گردد. این نوع از راپید‌ها به نسبت قیمت ارزان‌تری داشته و برای افرادی که به طور دایم با راپید سر‌و‌کار ندارند مناسب هست. نوع دیگر که به عنوان راپید کلاسیک یا چند‌بار‌مصرف نامیدیم قابلیت شارژ مجدد بوده و برای افرادی که به طور دایم و زیاد با این ابزار سر و کار دارند مناسب است. راپید با شارژ مجدد از آنجا که قابلیت شارژ شدن بوده و باتری و جوهر و تجهیزات لازم برای استفاده چند‌باره بوده نسبت به بقیه راپید‌ها گران‌تر هستند. این قلم‌ها دارای سیستم اتوماتیک شارژ هستند که با قرار دادن قلم در یک پایه‌ی شارژ مخصوص، باتری را شارژ می‌کنند.
انواع قلم راپید از نظر شکلی
1-قلم راپید رنگی: این قلم‌ها دارای مو‌های پلاستیکی با رنگ‌های مختلف هستند. از هر رنگ آن برای استفاده در قسمت‌های مختلف نقاشی و طراحی برای خلق آثار هنری و ظهور حس زیبایی شناختی کاربرد دارد.
2-قلم راپید مشکی: همان‌گونه که از نام آن مشخص است، این قلم دارای رنگ مشکی بوده که در کشیدن خطوط تیره و در طراحی برای کشیدن خطوط دقیق مرزیقابل استفاده است.
3-قلم راپید تنظیم شده: این قلم ها قابلیت تنظیم ضخامت دارند. با این قابلیت می‌توان از خطوط نازک تا ضخیم را بر روی سطح مورد نظر ایجاد کرد. از این ویژگی در نقاشی و طراحی می‌توان برای ایجاد تنوع استفاده کرد.
4-قلم راپید خودکار: برخی از قلم های راپید دارای سیستم خودکار هستند و به کاربر اجازه می‌دهد تا به‌صورت خودکار خطوط را کنترل کنند. از این مدل قلم برای کارهایی استفاده می‌شود که با سرعت و دقت نیازمند کشیدن خطوط پیوسته و متوالی هستند.
5-قلم راپید تراشیده: در برخی از قلم‌های راپید، مو‌ها می‌توانند تراشیده شوند. با استفاده از ابزار تراش، می‌توانید ضخامت خط را تغییر دهید و آن را به اندازه و شکل دلخواه و مطلوب خود درآورید.
انواع برند‌های راپید
راپید‌ها نیز مانند هر ابزار دیگر دارای تنوع و کیفیت متفاوت است. در هنگام خرید خوب است که علاوه بر توجه به انواع راپید متناسب با کار خود، برندی از راپید را انتخاب کنیم که از منظر اقتصادی به‌صرفه باشد. از برند‌های آن می‌توان بیرو (BIRO)، اسکول‌مکس (AF) ، یونی‌پن (UNIPEN) و رترینگ (ROTRING) نام برد.
تفاوت راپید با روان نویس
در نگاه اول، بعضی از افراد راپید را همان روان‌نویس دانسته و تفاوتی میان آن دو قایل نیستند. اما واقعیت راپید با روان‌نویس متفاوت است. راپید دارای یک محفظه است که درون آن جوهر می‌ریزند و بعضی از آن‌ها قابلیت شارژ مجدد دارند. روان نویس‌ها دارای یک ابر فشرده هستند که حاوی جوهر می باشد و جوهر را در خود نگه می‌دارد و با اتمام جوهر معمولا می‌توان آن ابر فشرده که ریفیل نام دارد را تعویض کرد. نوک روان‌نویس دارای یک ساچمه هست که با کشیدن آن بر روی کاغذ بصورت غلطک روی صفحه کاغذ چرخیده و به کمک آن جوهر پخش شده و منجر به نوشتن می‌شود، در صورتی که راپید دارای نوک فلزی یا نمدی بوده و هیچ‌گونه ساچمه ای در قسمت نوک آن نمی‌باشد. از تفاوت دیگر این دو ابزار این است که روان نویس جهت نوشتن متن به‌کار می‌رود در صورتی که از راپید برای طراحی و کشیدن خطوط منظم و یا امضای افراد در شرایط خاص به‌کار می‌رود.
نکات مهم نقاشی با راپید
هنگام استفاده از راپید لازم است به‌اندازه کافی آن را تکان دهیم. دقت کنید که هنگام تکان دادن جوهر از محفظه بیرون نریزد. از راپید با سایز مناسب موقع کار بهره بگیرید. در هنگام طراحی می‌بایست راپید را به صورت عمود در دست گرفت و با یک زاویه حدودا 80 الی 90 درجه اقدام به ترسیم کرد که بهترین و باکیفیت ترین اثر برجای گذاشته شود.
برای نقاشی با راپید می‌توانید ویدئوی زیر را تماشا کنید. در این ویدئو یک نقاشی مینیمال زیبا را با کمک راپید رسم می‌کنیم.
سخن پایانی
همان‌طور که در این مقاله دریافتید، قلم راپید یکی از ابزارهای بسیار مناسب در زمینه طراحی و نقاشی بوده و به راحتی می‌توان بر روی سطوح مورد نظر خود کارهای باکیفیت و خوبی انجام داد. با توجه به قابلیت هایی چون تغییر اندازه ضخامت و امکان شارژ مجدد این قلم‌ها می‌تواند یکی از گزینه های اولویت دار شما در انتخاب این محصول باشد.