هنر انعکاس روح آدمی است فرقی نمی‌کند که تا حالا کار هنری مثل نقاشی و طراحی انجام دادید یا نه مهم این است که الان، شما می‌خواهید دست‌به‌قلم شوید و هنر به خرج بدهید و با ابتدایی‌ترین لوازم طراحی وارد این دنیای بزرگ شوید. ما در این مقاله ابتدایی‌ترین لوازم طراحی سیاه قلم را بررسی می‌کنیم که بی‌هیچ دغدغه طراحی را شروع کنید.
تاریخچه سیاه قلم
شاید برایتان جالب باشد که مبدا طراحی با سیاه قلم از کشور پرآوازه و تاریخی خودمان یعنی ایران عزیز است و از قدیمی‌ترین آثار سیاه‌قلم مربوط می‌شود به سال 400 هجری که در کتابخانه بادلیان واقع در آکسفورد موجود است. نقاشی‌هایی به سبک سیاه قلم در سده 7 هجری از آقای احمد موسی شروع شد که متاسفانه حالا آثار زیادی از وی در دسترس نیست. اما حالا این هنر سینه به سینه از گذشتگان به من و شما رسیده است و برای شروع یادگیری آن نیاز به یکسری وسایل مخصوص داریم؛ کاغذ مخصوص، قلم، مداد، پاک کن و محوکن.
کاغذ مخصوص
کاغذ، چیزی که بر روی آن می‌کشند یا می‌نویسند و یکی از ارکان مهم هنر سیاه‌قلم است. مقوای اشتنباخ مخصوص طراحی است که هنرمندان بسته به هنر خود از استفاده‌های بسیاری نظیر تصویرسازی با سیاه‌قلم، تهیه دفتر نقاشی، چاپ بروشور و … دارند.
کاغذ یا مقوایی که هنرمندان سیاه‌قلم از آن بهره می‌برند مقوا اشتنباخ (steinbach cardboard) نام دارد که این نوع مقوا یکی از ملزومات نقاشی با سیاه‌قلم علی‌الخصوص با مداد زغالی است.
کاغذ پوستی
اگر ابتدای راه هستید حتماً کاغذ پوستی را از قلم نیندازید؛ چون مخصوص شما مبتدیان هنرمند است که بسیار نازک است که فقط از نوع مات آن در سیاه‌قلم استفاده می‌شود.
مداد مخصوص
مداد مخصوص طراحی با ترکیبی از گرافیت و اکسید آهن و تیتانیم ساخته می‌شود که سایه‌های واقعی‌تری را برای شما ایجاد می‌کند. این مدادها انواع مختلفی دارد مثل مدادهای گچی و سافت و مدیوم. نکته‌ای که برای استفاده از این نوع مدادها باید مورد توجه قرار گیرد سخت پاک‌شدن آن است که در صورت اشتباه‌کردن زمان و دقت زیادی را متحمل خواهید شد. نکته بعدی نوک آن است که به دلیل استفاده از زغال با کوچک‌ترین ضربه امکان خراب و پودر شدن مغز آن وجود دارد پس در حفظ این نوع مدادها کوشا باشید. بهترین برندها برای تهیه مداد طراحی فابرکاستل، استدلر، جانسون و کنته پاریس است.
قلم‌مو
یکی دیگر از ملزومات اساسی تصویرگری با سیاه‌قلم قلم‌مو یا Brush است. این ابزار برای محوکردن، سایه انداختن و کارکردن با پودر زغال استفاده می‌شود. لم موها دو صورت طبیعی و مصنوعی موجود هستند. قلم‌موهایی که با موی طبیعی درست شده‌اند به طبع نرم‌تر و از دوام بسیار بالایی برخوردار هستند که برای پخش‌کردن و یکنواخت کردن گرده‌های زغال روی سطح استفاده می‌شوند. قلم‌موهای مصنوعی از الیاف غیرطبیعی ساخته می‌شوند که برای محوکردن بیشتر سایه‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد.
فرقی نمی‌کند مبتدی یا تازه‌کار هستید یا زبده و زبردست، همه شما باید چندین قلم‌مو با اندازه‌های مختلف روی میز کارتان داشته باشید برای مثال برای دورگیری کار باید از قلم‌موی باریک با سرشماره‌های 0 و 1 و 2 استفاده کنید و از قلم‌موهای پهن‌تر برای کارهای حجیم‌تر با شماره‌های 5 الی 10 استفاده کنید. حال اگر قلم‌موی درست و اندازه را انتخاب نکنید برای کشیدن یک تصویر سیاه‌قلم به مضیقه می‌افتید و کارتان سخت و دشوار می‌شود. ضمناً هر چه قلم‌موی شما شماره بیشتری داشته باشد پودر زغال بیشتری را در خود جای می‌دهد و بدین ترتیب دیرتر آن را شارژ می‌کنید.
پاک‌کن
هر چیزی که کشیده می‌شود اگر درست نباشد باید پاک شود پس ما هم نیازمند یک پاک‌کن هستیم که اشتباهاتمان را پاک کنیم درسی که می‌توان گرفت این است که آدمیزاد اجازه خطاکردن ندارد؛ ولی ممکن است که خطا کند پس اگر خطایی رخ داد بی‌هیچ واهمه‌ای از این نوع پاک‌کن‌هایی که در ادامه صحبت می‌کنیم برای اشتباهتان در تصویرسازی سیاه‌قلم استفاده کنید.
از نرم‌ترین پاک‌کن‌ها، پاک کن صابونی است که قدرت پایینی دارد بیشتر برای پاک‌کردن خطوط نازک و کم‌رنگ استفاده می‌شود و از همه مهم‌تر دوستدار کاغذ شما است. پاک‌کن مدادی؛ مدادی که به‌جای گرافیت آن از پاک‌کن استفاده شده است و در ته آن یک عدد فرچه تعبیه شده است که برای پاک‌کردن باقیمانده‌های پاک‌کن روی کار است پس لطفاً از آن برای محوکردن استفاده نکنید؛ چون نقاشی سیاه‌قلم را خراب می‌کند.
پاک‌کن خمیری سیاه‌قلم؛ این پاک‌کن‌ها مثل خمیربازی دوران کودکی‌مان هستند که اصلاً پسماند ندارند و با ضربه‌های آرام روی کار می‌توان مقداری از گرده‌ها را جمع کرد دیگر چه‌بهتر از این؟ پاک‌کن برقی مناسب لاکچری پسندها؛ این پاک‌کن‌ها برای ریزه‌کاری‌ها داخل چشم و قطره‌های آب استفاده می‌شود که برای پاک‌کردن صددرصدی و سفیدکردن محوطه استفاده می‌شود با به کار انداختن نوک پاک‌کن به چرخش در می‌آید.
محوکن
برای ازبین‌بردن زمختی خطوط مداد و پودر زغال انجام می‌شود و از کاغذهای لوله شده و فشرده که شکل مداد دارند تولید می‌شود که دارای دو سایز 8 و 7 به بازار عرضه می‌شود.
پودر زغال
از این پودر برای طراحی‌های سیاه‌قلم بسیار نزدیک به واقعیت استفاده می‌شود که تصویر سیاه‌قلم شما را واقعی‌تر و عینی‌تر جلوه می‌دهد که با قلم‌مو بر روی مقوا پخش می‌شوند. طراحی بدون پودر زغال و مداد کنته امکان‌پذیر نیست.
کلام آخر
شما رفته‌رفته و با کسب تجربه در زمینه طراحی سیاه‌قلم در میابید که چه لوازمی به کار شما می‌آید و چه لوازمی نه. ما در این مقاله به 6 تا از مهم‌ترین ملزومات طراحی پرداختیم که هر شخص باید آن‌ها را تهیه کند تا تجربه خوبی از سفر به دنیای هنر داشته باشید.